Teknoloji bağımlılığı nedir?

Teknoloji bağımlılığı, teknolojiyi kullanmada ve onunla ilişkide kişinin iradesini kaybetmesi, kendini denetleyememesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlaması hâlidir.

Belirtileri neler olabilir?

Teknoloji başında harcanan vaktin giderek artması

Ruhsal, sosyal, adli ya da bedensel bir sorun oluşturmasına rağmen teknolojinin kullanılmaya devam edilmesi

Teknolojiden uzak kalınca huzursuzluk, uykusuzluk, öfke gibi yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması

Planlanandan daha fazla teknoloji karşısında kalınması

Teknoloji başında geçirilen vakitle ilgili kontrolün kaybedilmesi

Zamanın büyük çoğunluğunun fiilen ya da zihnen teknolojiyle geçirilmesi

Teknolojinin, sorumlulukların (iş, okul, aile, bireysel temizlik gibi) yerine getirilmesini engellemesi

Sebepler neler olabilir?

Kontrolsüz ve ölçüsüz kullanımın ne olduğuna dair bilgi eksikliği

Bağımlılığın sonuçlarını bilmemek veya önemsememek

Merak duygusunu kontrol edememek

Bağımlı arkadaş çevresinin içerisinde bulunmak

Can sıkıntısı ve yapacak daha iyi bir şey bulamamak

Dışlanma korkusuyla arkadaşlarının her istediğini kabul etmek

Sosyal ilişki kuramamak ya da kurarken  güçlük çekmek

Problemleri nasıl çözeceğini bilmemek ve  sorunları çözmek yerine teknolojiye yönelmek

Problemleri nasıl çözeceğini bilmemek ve  sorunları çözmek yerine teknolojiye yönelmek

Kimler risk altında?

Spordan uzak duran ve hareketsiz yaşamı  tercih edenler

Olumsuz ve bağımlı arkadaş çevresi bulunanlar

Ders başarısı sürekli düşük olan ya da  okul dışı faaliyetlere karşı isteksiz olanlar

Arkadaş edinme, iletişim kurma ve iletişimi  devam ettirme becerileri az olanlar

Aile içi çatışmalar yaşayan, sağlıklı  iletişimi olmayan aile üyeleri

Hayatlarında kaliteli vakit geçirebileceği  aktiviteler bulunmayanlar

Sosyal ilişkilerinde kendini ifade etmekte güçlük yaşayanlar

Aileleri teknolojiyi olumsuz ve bilinçsiz kullanan bireyler

 

Sosyal medya bağımlılık yapar mı?

Canınız sıkılınca aklınıza gelen ilk seçenekse,

Gerçek hayatınızın önüne geçiyorsa,

Günlük hayatınızın ve sorumluluklarınızın aksamasına sebep oluyorsa,

Gerçek arkadaşlıkların yerini sanal arkadaşlıklar ve takipçiler alıyorsa,

Aşırı zaman alıyor ve ulaşılamadığında huzursuzluk oluşturuyorsa,

Sürekli bir şeyler paylaşma ihtiyacı duyuyorsanız,  sosyal medya bağımlısı olduğunuzdan söz edilebilir.

Peki ya oyunlar?

Giderek oyun başında daha fazla zaman geçirmek

Aile ya da arkadaşlarla birlikte vakit geçirmek yerine  oyun oynamayı tercih etmek

Oyunlarda alınan başarı ve ilerlemeleri gerçek hayattaki  başarılardan daha çok önemsemeye başlamak

Aileden uzaklaşmak, oyun başında geçirilen süreyle ilgili tartışmalar yaşamak

Oyun başında geçirilen fazla süre sonucu notların kötüleşmesi, devamsızlık sorunları, arkadaşlık ilişkilerinin bozulması, uykusuz kalma sorunlarının görülmesi

Kurtulmak için öneriler:

Yavaş yavaş ama kararlı olarak azaltın.

Oyunun yerini doldurun (Spor,  hobi, vb.)

Düşünün! Sanal ortamdaki başarı ve saygınlık mı daha değerli, gerçek hayattaki mi?

Zararlarını, sizden aldıklarını değerlendirin.

Gerekirse uzman yardımı alın.

Cep telefonu

Aşağıdaki cümlelerin en az 5’ine katılıyorsanız cep telefonu bağımlısı olma riski taşıdığınız söylenebilir

1. Cep telefonumu sık sık kontrol ederim.

2. Cep telefonumu her zaman yanımda taşırım.

3. Uyuduğumda cep telefonum ulaşabileceğim yerde durur.

4. Cep telefonumu kullanmaktan günlük işlerime vakit ayıramıyorum.

5. Kendimi kötü hissettiğimde cep telefonumu kullanmak bana iyi gelir.

6. Cep telefonumu kullanmadığım zamanlarda kendimi kötü hissederim.

7. Başkalarıyla sohbette veya yemekte birlikteyken bile cep telefonumu sık sık kullanırım.

Teknoloji kullanımını nasıl zararlı hale getiriyoruz?

İnterneti denetimsiz, sınırsız ve amaçsızca kullanarak,

İnterneti, uygun olmayan içeriklere muhatap olacak şekilde ve uzun süreli kullanarak,

Teknolojiyi, gündelik yaşamı ve sorumlulukları aksatacak şekilde kullanarak,

Teknolojiyi; fiziksel, sosyal, psikolojik ve zihinsel gelişimi olumsuz  etkileyecek şekilde kullanarak teknoloji kullanımını kendimiz için zararlı hale getiririz.

 

Bağımlılık gelişebilir!

Çocuk/genç dış dünyadan kopup bilgisayar  ve internet  için diğer sorumluluklarını ihmal edebilir.

Dışarıda ya da okulda arkadaşlarıyla etkileşim içinde olmak yerine eve kapanabilir.

Kendi oluşturduğu sanal dünyası içinde kaybolur ve sosyal yaşamdan kopar.

Başka zararları yok mu?

Kişiler arası duyarlılıklar azalması

Özgüvende düşüş

Sürekli uykusuz ve yorgun görünmeler

Çevreyle arasındaki ilişkinin zayıflaması ya da kopması

İnternetteki arkadaşlıkları fiziksel arkadaşlıklara tercih etme

Sosyal gelişimde önemli ölçüde gerileme

Sosyal kaygı düzeyinde ve saldırganlık  davranışlarında yükselme

Giderek yalnızlaşma ve yüz yüze  ilişki kurmakta güçlük yaşama

İçe dönüklük (çekinme-kaçınma hâli)

Kuru gözler, baş ve sırt ağrıları

Kendimi nasıl koruyabilirim?

Evde/okulda ya da ev/okul dışında severek  yapabileceğiniz alternatifler bulun. Bu bir spor ya da hobi çalışmasına katılmak da olabilir, okulda sınıfça ya da evde ailece oyunlar oynamak ya da sohbet etmek de olabilir.

Sürekli teknolojik alet başında olmak, fiziksel aktivitemizi kısıtlayarak hareketsiz bir yaşam sürmemize sebep olur ve bu durum sağlığımızı olumsuz etkiler.

Aile olarak geçirdiğiniz ortak vakitlerin olmasına ve bu vakitlerde herkesin birlikte olmasına özen gösterin. Özellikle kahvaltı ve akşam yemeklerini beraberce yemeye dikkat edin.

Teknoloji ile geçireceğiniz zamanı başından planlayın.

Makul süreyle teknoloji kullanımlarınızın hemen ardına yapılması zorunlu bir iş planlayabilirsiniz.

Teknoloji kullanımınıza makul bir zaman sınırlaması koyabilir ve bu süreyi yavaş yavaş azaltabilirsiniz.

Teknolojinin bağımlı kullanımının neler kaybettireceğini hatırlatıcı kartları evinizin uygun yerlerine asabilirsiniz.

Spor yapmak vücutta biriken enerjiyi sağlıklı bir şekilde boşaltmayı sağlayacağından bağımlılığın tedavi sürecini kolaylaştırabilecektir.

Yeni yeni sosyal becerilerin kazanılması teknoloji bağımlılığının tedavisinde oldukça faydalı olabilmektedir. Kendini ifade edebilme, iletişim becerilerine sahip olabilme, öfke kontrolü, zaman yönetimi becerilerine sahip olabilme gibi…